Historia – Rusko

Historyczne nazwy miejscowości:

1201 – Rus

1403 – Villa Rawsaw

1405 – Raws

1811 – Rause

1937 – Rausse (Rauße)

1946 – Rusko

Nazwa pochodzi od staropolskiego „rus” co oznacza rudy.

Kalendarium :

1201

Rusko dawniej należące do księstwa i powiatu legnickiego, jest bardzo starą wsią, o której wspominano już w 1201 roku.

1403

Rycerz Petrus de Schyraw funduje kościół parafialny we Villa Rawsaw.

1405

Wieś Raws staje się probostwem. Kościół i plebania w tamtym czasie należały do II Archiprezbiteriatu (Dekanatu) w Środzie Śląskiej. Zwierzchnikiem bezpośrednim parafii był arcykapłan z Ujazdu Górnego.

1529

Ruch reformatorski dociera do Ruska, a tym samym kościół i parafia stają się siedzibą parafii ewangelickiej. Mniejszość katolicka, zmuszona zostaje do przeniesienia się do świątyń wyznania katolickiego w parafii Chomiąża.

1811

Protokół z badań z dnia 26 sierpnia 1811 roku potwierdza odkrycie złóż wody mineralnej w Rusku, której jakość i skład odpowiada wodzie mineralnej w uzdrowisku Lądek Zdrój. Rusko nie stało się jednak uzdrowiskiem, być może ze względu na brak publicznej informacji o odkryciu. Prawdopodobnie lądczanie nie chcieli mieć konkurentów na „peryferiach” Wrocławia, zatem nie dopuścili, aby Rusko stało się kurortem. Niewiele brakowało, aby Rusko zostało miastem uzdrowiskowym.

1936

Przez wieś biegnie droga państwowa nr 5, powierzchnia gminy liczy 485 ha. We wsi bardzo intensywnie rozwinięto uprawę buraka cukrowego, co miało związek z dobrą jakością ziem, a przede wszystkim z faktem, że w okolicy znajdowała się jedna z najnowocześniejszych cukrowni. Dobra szlacheckie o powierzchni 329 ha były własnością dziedziczną Knospów. Rusko chlubiło się gorzelnią z prawem produkcji 42 000 litrów spirytusu rocznie oraz cegielnią parową z działami produkcji licówki i dachówki. Zakłady te stanowiły integralną część majątku. Wielu mieszkańców Ruska znajdowało pracę w tych zakładach przemysłowych. Miejsca pracy sprawiły, że w ciągu 150 lat liczba mieszkańców tej osady potroiła się.

1945

W nocy z 4 na 5 kwietnia 1945 roku nocował tu 36 pułk piechoty i 3 dywizjon artylerii Wojska Polskiego.

1986

W okresie Polski Ludowej mieszka tu około 400 osób, domów mieszkalnych jest 68, gospodarstw pełnorolnych 15. Mieszkańcy pracują w Środzie Śląskiej, Prochowicach i Malczycach. Jest tu Klub Rolnika, sklep spożywczy, przystanek PKS.

Charakter zabudowy i wspólczesność:

Wieś wielodrożyca położona 3 km na południe od Malczyc. Jest tu świetlica GOK, 2 sklepy spożywcze, lokal gastronomiczny i przystanek autobusowy.

Zabytki:

1. Ruiny kościoła wzniesionego w XIV wieku, przebudowanego w XVIII wieku, ostatnio ewangelickiego, zniszczonego w 1945 roku. Obecnie zachowały się częściowo mury zewnętrzne. Za ruinami cmentarz z nagrobkami z XIX i XX wieku, na nim aleja z 11 lip drobnolistnych o obwodach 180 – 250 cm.

2. Dwór z końca XIX wieku, dwukondygnacyjny, na planie litery C. Fasada podzielona pilastrami i ozdobiona gzymsami między kondygnacyjnymi i wieńczącymi, okna ozdobnie obramowane. Za dworem park krajobrazowy o powierzchni 7,5 ha. Rosną w nim dęby, klony, sosny wejmutki, wierzby białe, głogi, berberysy oraz bluszcze pospolite z okazami kwitnącymi. W parku znajdują się 3 stawy różnej wielkości poprzedzielane groblami.