22 marca – Światowy Dzień Wody

Już po raz dwudziesty piąty, 22 marca na całym świecie obchodzony będzie Światowy Dzień Wody. To święto ustanowione przez Zgromadzenie Ogólne ONZ rezolucją z 22 grudnia 1992, obchodzone corocznie 22 marca. Powołane zostało w czasie konferencji Szczyt Ziemi 1992 (UNCED) w Rio de Janeiro w Brazylii, w ramach Agendy 21. Powodem był fakt, że ponad miliard ludzi na świecie cierpi z powodu braku dostępu do czystej wody pitnej. Pierwsze obchody odbyły się w 1993 roku. Ideą obchodów jest uświadomienie państwom członkowskim wpływu prawidłowej gospodarki wodnej na ich kondycję gospodarczą i społeczną.

Corocznie Dzień Wody obchodzony jest pod innym hasłem. W roku 2017 Światowy Dzień Wody obchodzony jest pod hasłem „Ścieki”. Tegoroczne hasło towarzyszące obchodom ma zwrócić naszą uwagę na zależność pomiędzy stanem i jakością ekosystemów wodnych a ściekami. Dlaczego ścieki? Koncentrując się wokół zależności między jakością wody, jej dostępnością, a powstającymi w wyniku działalności człowieka ściekami, tegoroczne hasło Światowego Dnia Wody podkreśla kluczową rolę racjonalnego zarządzania gospodarką ściekową.  Ścieki to cenny zasób. Zamiast marnować taki potencjał, można skutecznie redukować ich ilość i ponownie je wykorzystywać. Hasło to idealnie wpisuje się w Cele Zrównoważonego Rozwoju ogłoszone dokumencie końcowym Konferencji nt.: Zrównoważonego Rozwoju – Pio +20 „the Future We Want”. Zgodnie z celem 6 wspomnianego dokumentu społeczność międzynarodowa winna dążyć do zapewnienia mieszkańcom naszej planety nie tylko czystej wody ale także odpowiednich warunków sanitarnych. Jednym z głównych zadań potrzebnych do realizacji tego celu jest m.in.: „zmniejszenie do 2030r. o połowę ilości ścieków odprowadzanych do środowiska przyrodniczego bez ich oczyszczenia.  Czekająca nas w bieżącym roku inwestycja związana z przebudową i rozbudową oczyszczalni ścieków również odzwierciedla dążenie do spełnienia powyższych celów. Niezmiernie ważne jest też w kontekście  dbałości o jakość odprowadzonych ścieków racjonalne wykorzystanie oczyszczalni poprzez kanalizację poszczególnych miejscowości ale także starania właścicieli i zarządców nieruchomości o wykonanie podłączeń do sieci.

Polska to kraj ubogi w wodę. Głównym źródłem zasobów wodnych w naszym państwie są opady atmosferyczne, dostarczające nam 97% całkowitego zasilania. Reszta (3%) dostarczana jest z zagranicy. Wody używa się w rolnictwie, przemyśle oraz gospodarce komunalnej. Niestety w związku z dużym zapotrzebowaniem na wodę na terenie naszego kraju istnieją miejsca zagrożone deficytem tej niezbędnej do życia substancji.

Roczny przychód wody w Polsce wynosi 187 mld m³, przy średniej sumie opadów równej 600 mm. Dodając do tego wodę dopływającą do nas z zagranicy, daje to sumę rocznego przychodu w wysokości 192 mld m³. Roczny rozchód (stratny bilans wodny) w Polsce sięga średnio w ciągu roku 192 mln m³ (paruje i zużywa się 135 mln m³ wody, zaś odpływa 57 mln m³). Obszary zagrożone deficytem wody w Polsce zużywanej w przemyśle i gospodarce komunalnej to m.in. : Kraków i okolice, Górny Śląsk, Lublin i okolice, Trójmiasto, aglomeracja łódzka, rejon Szczecina i Polic. Obszary zagrożone deficytem wody dla rolnictwa to: Wyżyna i Polesie Lubelskie, południowa część Niziny Mazowieckiej, wschodnia Wielkopolska i Kujawy, pradolina Narwi i Biebrzy oraz obszary przyległe.

W Polsce istnieją trzy klasy czystości wód powierzchniowych:

• klasa pierwsza (1% skażenia): nadaje się do zaopatrywania ludności w wodę zdatną do picia
• klasa druga (6%)- taką wodę przeznacza się do celów rekreacyjnych oraz wykorzystuje się w hodowli zwierząt
• klasa trzecia (33%)- taką wodą nawadnia się pola i zaopatruje się w nią zakłady przemysłowe Stan czystości jezior jest nieco lepszy. Większość z nich ma wody w II bądź III klasie czystości. W porównaniu z pozostałymi nacjami starego kontynentu wypadamy dość słabo. Na innych Europejczyków przypada średnio trzy razy więcej wody rocznie.
• W Polsce istnieje kilka źródeł zasobów wodnych:
• W celu zwiększenia dostępnych zasobów wodnych w Polsce buduje się sztuczne zbiorniki wodne. Mamy ich już ponad 90. Ich całkowita pojemność wynosi 2,7 km3.
• Jednym z większych problemów gospodarki wodnej w Polsce jest zanieczyszczenie wód powierzchniowych, przede wszystkim rzecznych. Przyczyniły się do tego zrzuty ścieków komunalnych ora przemysłowych, a także wypłukiwanie nawozów sztucznych z gleby. Zaledwie 1,8% rzek w naszym kraju niesie wody o pierwszej klasie fizykochemicznym, zaś 30,9% posiada wody pozaklasowe. Pod względem biologicznym jest jeszcze gorzej. Pierwszą klasę czystości mają rzeki na długości 0,1%, natomiast wody pozaklasowe stanowią ich aż 84,5%.
• Wody, które mają powyżej 60% skażenia nazywamy wodami pozaklasowymi i nie odpowiadają one żadnym normom, w tym także i polskim.

• wody mineralne (np. wodorowęglanowe, siarczkowe czy solanki)
• jeziora (polodowcowe: morenowe, wytopiskowe, rynnowe, a także przybrzeżne lub nabrzeżne, deltowe, krasowe i rzeczne lub starorzecza), które zajmują 1% powierzchni naszego kraju
• rzeki: zlewisko Morza Bałtyckiego (99,7% powierzchni Polski) i zlewisko Morza Czarnego oraz Północnego (0,3%)Zasoby wodne Polski cechują się dużą zmiennością sezonową i nierównomiernością rozmieszczenia terytorialnego. Wody w Polsce jest coraz mniej i jest ona mocno zanieczyszczona (mechanicznie, bakteriologicznie i fizykochemicznie). Aby polepszyć ten stan, należy wprowadzić strategię gospodarki wodnej dotyczącą m.in. rozwoju nowych sposobów korzystania z zasobów wodnych, obniżenia stopnia zagrożenia powodziami i suszami, rozwiązywania problemów związanych z wodami transgranicznymi czy też rozbudowa elektrowni wodnych.

Jak możemy zużywać wodę tak, aby jej nie marnować? 

W domu:

• Zamiast kąpieli w wannie pełnej wody – bierz krótki prysznic.
• Cieknący kran natychmiast napraw. Jeżeli kran kapie z częstotliwością 1 kropli na sekundę, można oczekiwać utraty 11 935 litrów rocznie.
• Nie zostawiaj odkręconej wody podczas mycia zębów czy golenia.
• Zawsze dokręcaj kran.
• Sprawdź, czy woda nie wycieka z rezerwuaru Twojej toalety.
• Nie wylewaj wody, którą możesz wykorzystać do podlania kwiatów czy sprzątania.
• Stosuj ograniczniki strumienia wody w kranach.
• Nie zmywaj naczyń pod bieżącą wodą.
• Używaj zmywarki lub pralki, tylko gdy ją całkowicie wypełnisz lub ustaw program oszczędnościowy.
• Nie używaj bieżącej wody do rozmrażania mięsa lub mrożonek. Odmrażaj jedzenie przez noc w lodówce lub w kuchence mikrofalowej.
• Sprawdź czy Twoje instalacje wodociągowe nie mają przecieków.

W ogrodzie:

• Do podlewania trawnika używaj ekonomicznego zraszacza.
• Unikaj zbyt dużej ilości nawozów, bowiem zwiększają one zapotrzebowanie trawy na wodę.
• Dla zachowania wilgotności, ziemię wokół drzew i krzewów okrywaj korą.
• Wyposaż swój wąż ogrodowy w zamykaną końcówkę, która pozwala regulować strumień wody.
• Nie zostawiaj węża lub zraszacza bez obsługi.
• Unikaj instalacji fontann, które nie mają zamkniętego obiegu wody.
• Gromadź deszczówkę, którą później możesz wykorzystywać do podlewania ogrodu czy mycia samochodu.